Ανθρωποι κάτοικοι ή ανθρώπινες ‘βιο-μάζες‘;

Εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής από βιομάζα στο Μελιγαλά

Άνθρωποι - κάτοικοι ή ανθρώπινες «βιο-μάζες»;

Το ενεργειακό ζήτημα σε συνάρτηση με τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια. Έχουν θεσπιστεί πολλοί κανόνες και έχουν βγει σχετικές οδηγίες, με τα οποία υποχρεούνται να εναρμονιστούν τα κράτη – μέλη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για την παραγωγή της λεγόμενης «πράσινης ενέργειας». Αυτή η κατεύθυνση έχει διαμορφώσει ένα θετικό κλίμα στους πολίτες σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις ΑΠΕ, το οποίο, όμως, ενέχει παράλληλα κινδύνους στρεβλής ερμηνείας και εκμετάλλευσης.

Στο Μελιγαλά Μεσσηνίας σχεδιάζεται η κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής ενέργειας από υπο­λείμματα βιομηχανιών τροφίμων (ελαιοτριβείων). Σύμφωνα με τον προτεινόμενο σχεδιασμό το εργοστάσιο θα «αξιοποιεί» τα απόβλητα των ελαι­οτριβείων για την παραγωγή «πράσινης ενέργειας». Η ιδέα ακούγεται πολύ ελκυστική και ιδιαίτερα φιλική προς το περιβάλλον: ξεφορτωνόμαστε τα προβληματικά απόβλητα των ελαιουργείων και ταυτόχρονα παράγουμε οικολογική ενέργεια, χρήσιμη για την περιοχή και τους κατοίκους. Αυτό όμως μόνο επιφανειακά, γιατί με μια προσεκτικότερη ανάγνωση (χωρίς να απαιτείται να εντρυφήσει κανείς) αρχίζουν να φαίνονται τα πραγματικά προβλήματα του σχεδίου αυτού.

Θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον

Στο σχεδιασμό δε γίνεται κουβέντα για την αξιοποίηση τεράστιων ποσών θερμότητας που θα εκλύονται στην ατμόσφαιρα. Παρόλο που διατίθενται σχετικές τεχνολογίες αυτές δεν αξιοποιούνται, ενώ η περίσσεια θερμότητας του εργοστασίου (πάνω από 75% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας!) θα καταλήγει στο περιβάλλον, καθιστώντας την περιοχή ένα τεράστιο «φούρνο».

Οσμές

Στο χώρο εγκατάστασης του εργοστασίου θα αποθηκεύονται 550.000 τόνοι απόβλητα (κατσίγαρος) από όλα τα ελαιουργεία της ευρύτερης περιοχής. Όποιος έχει βρεθεί σε κοντινή απόσταση από κατσίγαρο, γνωρίζει πολύ καλά τη χαρακτηριστική του δυσοσμία, που θα πλημμυρίσει την περιοχή, με τη «συντροφιά» της οποίας θα είναι αναγκασμένοι να ζουν οι κάτοικοι την καθημερινότητά τους.

Τέφρα

Χιλιάδες τόνοι τέφρας (10.000 / έτος) θα παράγο­νται κατά την καύση των αποβλήτων και ένα σημαντικό ζήτημα είναι που θα καταλήγει. Οι λύσεις που προτείνονται ως εδαφοβελτιωτικού ή διάθεσης σε παλιά λατομεία είναι επιστημονικά, τουλάχιστον αμφισβητήσιμες.

Καυσαέρια

Η καύση απορριμμάτων συνοδεύεται πάντα με την παραγωγή καυσαερίων, αιψρούμενων σωματιδίων και διοξινών που εκλύονται στην ατμόσφαιρα. Η προτεινόμενη λύση εν μέρει μετασχηματίζει ένα τοπικό ρύπο σε ρύπο που μπορεί να ταξιδέψει ελεύθερα και να ρυπάνει την ευρύτερη περιοχή!

Θέσεις εργασίας

Σήμερα αξιοποιείται σε μεγάλο βαθμό ο κατσίγαρος από τα πυρηνελαιουργεία για παραγωγή λαδιού δεύτερης διαλογής και πυρηνόξυλου, το οποίο καίνε οι ντόπιοι κάτοικοι στα τζάκια τους. Αυτή η βιοτεχνία απασχολεί περίπου 400 άτομα. Η κατασκευή του προτεινόμενου εργοστασίου των περίπου 50 εργαζομένων θα οδηγήσει στο κλείσιμο των βιοτεχνιών αυτών, καθώς θα καταναλώνει όλη την πρώτη ύλη της περιοχής.

Εν κατακλείδι

Εάν το ενδιαφέρον των εμπνευστών αυτού του έργου αφορούσε στη βιώσιμη ανάπτυξη (κοινωνία και περιβάλλον), όλα τα παραπάνω ζητήματα θα είχαν ήδη αντιμετωπιστεί (δε θα υφίσταντο καν). Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί, λοιπόν, κανείς ποιο το –πραγματικό- ενδιαφέρον για την κατασκευή του αξίας 106 εκ. €* εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής.

* Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μονάδα επεξεργασίας λυμάτων ελαιουργείων και παραγωγής ενέργειας στο Αλάγνι του Ν. Ηρακλείου (μέθοδος DOMINA) που καλύπτει 13 ελαιουργεία του Δήμου Καζανζάκη κόστισε λιγότερο από 3 εκ. €.